1. Chữ ký số HSM là gì?
Để có thể hiểu rõ khái niệm và bản chất của chữ ký số HSM, trước tiên chúng ta sẽ cần làm rõ HSM là gì:
HSM (Hardware Security Module) là một thiết bị vật lý được dùng để bảo vệ và quản lý các cặp khóa chứng thư số cho các ứng dụng có tính xác thực mạnh và xử lý mật mã. Về hình thức, HSM được sản xuất dưới dạng một card PCI cắm vào máy tính hoặc là một thiết bị phần cứng độc lập có kết nối internet.
2. Đặc điểm của chữ ký số HSM
Là một trong những loại chữ ký số được sử dụng khá phổ biến, chữ ký số HSM mang những đặc điểm sau:
- Khả năng xác thực danh tính: Chữ ký số HSM sử dụng thiết bị phần cứng HSM để tạo ra và bảo vệ cặp khóa (gồm khóa bí mật và khóa công khai). Thông qua chữ ký số HSM có thể xác thực danh tính chủ nhân của chữ ký.
- Đảm bảo tính toàn vẹn cho văn bản, hợp đồng, tài liệu đã ký trên môi trường điện tử
- Bên cạnh đó, khác với chữ ký số token chỉ hỗ trợ một người ký tại 1 thời điểm, chữ ký số HSM có thể linh hoạt phân quyền và ký số nhiều cùng lúc một cách nhanh chóng, dễ dàng.
- Không cần luôn mang theo thiết bị HSM bên người, chữ ký số HSM có thể hỗ trợ ký số trực tuyến thông qua tài khoản online kết nối mà nó tạo ra.
- Chữ ký số HSM được cấu tạo bởi module bảo mật phần cứng đạt chuẩn FIPS 140-2, cho khả năng thực hiện ký số lên đến 1200 lượt ký/ giây. Đây là lý do giúp HSM có thể đáp ứng các tác vụ ký số nhiều, nhanh (ký tự động).
3. Chức năng của chữ ký số HSM
Trên thực tế, tùy thuộc vào hệ thống quản lý cũng như nền tảng công nghệ của mỗi đơn vị cung cấp chữ ký số HSM khác nhau sẽ có những chức năng ưu việt khác nhau.
Tuy nhiên hầu hết các chữ ký số HSM đều đảm bảo các chức năng cơ bản sau:
- Được đảm bảo giá trị pháp lý tương đương chữ ký tay (đối với cá nhân) hoặc con dấu (đối với doanh nghiệp, tổ chức)
- Có thể sử dụng thay thế và có giá trị pháp lý như chữ ký tay trong tất cả các giao dịch trên môi trường điện tử, chẳng hạn như: ký số hóa đơn điện tử, khai BHXH điện tử, kê khai Thuế điện tử, khai Hải quan điện tử, ký số hợp đồng điện tử, giao dịch ngân hàng, mua bán qua mạng…
- Chữ ký số HSM có chức năng thực hiện ký số tự động
- Có thể hỗ trợ phân quyền dễ dàng cho các bộ phận liên quan để thực hiện ký số cùng lúc
4. Nguyên lý hoạt động của chữ ký số HSM
Nếu như trước đây khi tiến hành các giao dịch, ký kết hợp đồng, kê khai giấy tờ,… các cá nhân/ doanh nghiệp đều phải ký tay, xác nhận chữ ký tay hoặc đóng dấu mất rất nhiều thời gian, công sức thì giờ đây chữ ký số đã hoàn toàn xóa bỏ những bất tiện đó.
Về tổng quan, nguyên lý hoạt động của chữ ký số HSM khá tương tự như USB Token.
Để chữ ký số HSM có thể vận hành, chúng ta cần sử dụng thiết bị phần cứng HSM có chứa cặp khóa (khóa công khai và khóa bí mật) để xác nhận danh tính người dùng. Dữ liệu được mã hóa trong HSM được bảo mật an toàn, không thể nhân bản, sao chép hay làm giả.
- Khóa công khai: Là những mật mã được công khai để xác định người dùng, thẩm định chữ ký số được tạo bởi khóa bí mật tương ứng trong cặp khóa.
- Khóa bí mật: Chứa phần thông tin bảo mật của khách hàng, được dùng để ký số vào dữ liệu.
Tuy nhiên, nếu như chữ ký số USB Token chỉ được sử dụng như một loại hình offline, phải cắm USB token vào máy tính mới có thể thực hiện ký số, thì chữ ký số HSM lại linh hoạt hơn khi có thể phát huy tính năng ở môi trường trực tuyến.
Cụ thể, khi sử dụng chữ ký số HSM, người dùng sẽ được đăng ký và tạo lập một tài khoản tương tự như các trang mạng xã hội thông thường, sau đó thực hiện ký số online qua mạng.
Chính vì tính năng ưu việt này, cá nhân hay doanh nghiệp không cần mang theo HSM bên người mà vẫn có thể thực hiện ký số.
5. Đối tượng và ứng dụng của chữ ký số HSM
Chữ ký số HSM có những đặc tính ưu việt, đáp ứng nhu cầu ký số của nhiều doanh nghiệp và đảm bảo quy định của pháp luật. Tuy nhiên thiết bị này đặc biệt phù hợp với các đối tượng sau đây:
- Doanh nghiệp/ tổ chức có yêu cầu về việc ký số nhiều, ký tự động hoặc phân quyền ký số theo các chức vụ phù hợp (dùng chung 1 chứng thư số của doanh nghiệp/ tổ chức đó)
- Phù hợp với các doanh nghiệp/ tổ chức lớn, có quy mô và cơ sở hạ tầng hiện đại để chứa HSM
Về tính ứng dụng, chữ ký số HSM được sử dụng để thực hiện ký số hầu hết các giao dịch điện tử như: Ký hóa đơn điện tử, kê khai thuế, khai hải quan, hồ sơ bệnh án, Internet Banking, thanh toán online, mua hàng trực tuyến,…
